Yapay zekanın güvenlik, verimlilik, ekonomik ve sosyal hedeflerin gerçekleştirilmesi için sunduğu potansiyelin bugün dijital ekonominin en önemli unsurlarından biri haline geldiği görülüyor.
Yapay zeka için her şeyden önce güçlü sunucular ve büyük miktarda veriye ihtiyaç duyuluyor. Google, Microsoft ve Meta gibi büyük ABD’li şirketler her ikisine de sahip olmalarıyla öne çıkıyor.
Birçok ülke ve şirket bu teknolojiden yararlanmanın yollarını ararken, yapay zeka uygulamaları ve geliştirmeleri alanında öncü olarak pazara hakim olan Microsoft, Meta ve Alphabet gibi tanınmış ABD’li şirketler dikkati çekiyor.
Yapay zekada pazar büyüklüğünün 2030’da 1 trilyon doları aşması bekleniyor
Uzmanlar gelecek yıllarda yapay zeka alanında hızlı bir büyüme öngörürken, şirketler bu alandaki “en iyi beyinler” için yarışıyor.
Grand View Research’in araştırmasına göre, yapay zekada geçen yıl 196,6 milyar dolarlık mevcut pazar büyüklüğünün yıllık ortalama yüzde 36’nın üzerinde büyümeyle 2030’da 1 trilyon 800 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Trilyon dolarlık piyasa değerleri
Teknolojide yapay zekayla ilgili gelişmelere duyulan heyecan, piyasalarda da çip üreticileri başta olmak üzere bu alanda çalışmalarını yoğunlaştıran şirketlerin hisselerinin yükselişine ivme kazandırıyor.
Bu alandaki gelişmelerin hızı, sunduğu yeni gelir fırsatları ve verimlilik iyileşmesi kaynaklı kar potansiyeliyle yatırımcıları heyecanlandırıyor.
Yatırımcıların ilgisinin özellikle Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon ve Meta gibi büyük teknoloji şirketlerinin hisseleri etrafında yoğunlaştığı görülüyor.
Microsoft, 3,19 trilyon doları aşan piyasa değeriyle ABD’nin en büyük şirketi konumunda bulunuyor.
Apple, 2,91 trilyon dolarla ülkenin en değerli ikinci şirketi olurken, yaklaşık yedi yıldır çalışmalarını yapay zeka odaklı sürdüren Google’ın ana şirketi Alphabet’in piyasa değeri ise 2,18 trilyon dolar olarak kaydediliyor.
Yapay zeka ve makine öğrenimini 20 yılı aşkın bir süredir odağında tutan Amazon ise 1,8 trilyon dolarlık piyasa değerine sahip bulunuyor.
Google’ın ana şirketi Alphabet, 2023’de yaklaşık 74 milyar dolar net kar elde ederken, Microsoft 72 milyar dolardan fazla kar açıkladı. Meta’nın yıllık karı da geçen yıl neredeyse 40 milyar dolar oldu.
Küresel rekabet gücü yapay zekaya bağlı olacak
ABD’li şirketlerin yapay zeka yatırımları konusunda veriler gizli tutulurken, yönetim danışmanlığı şirketi EY’nin hesaplamalarına göre, ABD’li büyük teknoloji şirketlerinin araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamaları 2023’te 68 milyar avroya ulaştı.
ABD’li büyük teknoloji şirketlerinin milyar dolarlık piyasa değerleri ve karları teknolojik liderliklerini genişletmelerine ve rakiplerini geride bırakmalarına olanak tanıyor.
ABD’li şirketler teknolojik bilgi ve beceriler için küçük şirketleri satın alıyor ya da onların işlerine yatırım yapıyor.
Ekonomiler ve toplumlar kritik bir şekilde bu şirketlere bağımlı hale gelirken, uzmanlar, bu durumun özellikle yapay zeka alanında çok hassas olduğunu vurguluyor.
Yapay zeka teknolojisinin ekonominin her alanında kilit bir rol oynayacağını belirten uzmanlar, küresel rekabet gücünün bu teknolojiye bağlı olacağına, bugünün temel araştırmasının yarının uygulamalarını belirlediğine ve temel araştırmada geride kalan ulusların uygulamalarda da geride kalacağına işaret ediyor.
